به گزارش پُل اکونومیک مبصری سخنان خود را با تمرکز بر اهمیت زنجیرههای تولید و زنجیره ارزش گوشت مرغ آغاز کرد و گفت: در برنامه هفتم توسعه کشور، بر توسعه زنجیرهها و یکپارچه سازی تأکید شده است. این زنجیرهها دو مزیت کلیدی دارند: نخست صرفهجویی در مقیاس که به کاهش هزینه تولید منجر میشود، و دوم تکمیل زنجیره ارزش برای کسب سود پایدار. هر آنچه این دو مزیت را تضعیف کند، در واقع زنجیرهها را از کار میاندازد.
او بهعنوان نمونه به زنجیره تولید گوشت مرغ در گلستان اشاره کرد و گفت: استان گلستان با سهم ۳۳ درصدی از تولید گوشت مرغ کشور، رتبه نخست را دارد. اما زنجیرههای تولید با محدودیتهای شدید مواجه هستند. یکی از مهمترین مشکلات، محدودیت در دسترسی به جوجه یکروزه است. وقتی تولیدکننده نتواند به صورت آزادانه به این نهاده مهم دسترسی داشته باشد، دیگر نمیتواند به صرفهجویی در مقیاس برسد و هزینههایش بهشدت افزایش پیدا میکند.
مبصری با اشاره به تجربه مذاکرات پیشین با مسئولان دولتی، از جمله رئیسجمهور وقت، گفت: تأکید کردیم که تأمین تقاضاهای داخلی از جمله نیازهای پشتیبانی ارتش باید از داخل کشور انجام شود، اما بهگونهای مدیریت شود که آسیبی به زنجیرههای تولید وارد نشود. متاسفانه در عمل خلاف آن اجرا شد.
وی افزود: در دو سال گذشته، بهجای تقویت زنجیره ارزش، زنجیره ضدارزش شکل گرفته است. در مسیر تولید تا بازار، نه تنها ارزش افزوده ایجاد نشده، بلکه زیانهای سنگینی به تولیدکننده تحمیل شده است. این یعنی سیاستها نتیجه معکوس دادهاند.
مبصری با ارائه آمار دقیق از نتایج تغییر نژاد مرغها و اعمال استانداردهای جدید محیط زیستی گفت: این تغییرات باعث شده وزنگیری طیور کاهش یابد، دوره پرورش طولانیتر شود و هزینهها بهشدت بالا برود. قیمت تمامشده پرنده زنده ۲۱.۹ درصد و قیمت گوشت مرغ ۳۷.۵ درصد افزایش پیدا کرده، در حالی که توان تولید زنجیرهها ۴۴ درصد کاهش یافته است. برای جبران این کاهش، باید ۴۴ درصد فضای جدید ساخته شود که عملاً امکانپذیر نیست.
او افزود: مصرف آب و خوراک نیز به ترتیب ۳۴.۵ درصد بیشتر شده و برای ادامه تولید نیاز به ۷.۳ میلیون تن نهاده جدید و ۱۲۴۴ میلیون مترمکعب آب داریم؛ این میزان معادل نابودی ۵ میلیون هکتار جنگل است! یعنی دقیقاً خلاف اهداف زیستمحیطی عمل شده است.
مبصری با انتقاد از بیتوجهی به زیانهای مالی واردشده به زنجیرههای تولید در دو سال اخیر، تأکید کرد: برای حفظ امنیت غذایی کشور، باید خطوط اعتباری ویژه برای این زنجیرهها تعریف شود. نمیتوان موضوعی مثل امنیت غذایی را در چهارچوب ترازنامه بانکها محدود کرد. ادامه حیات صنعت غذا نیاز به تصمیمات فراتر از سیستم بانکی دارد.
در پایان، رئیس کمیسیون اقتصاد کلان اتاق بازرگانی گرگان هشدار داد: اگر اصلاحات لازم در سیاستگذاری، قوانین و سازوکارهای اجرایی انجام نشود، زنجیرههای تولید یکی پس از دیگری از پا میافتند. ما در گلستان این واقعیت را به چشم دیدهایم؛ فقط در شب عید، بیش از ۵۰۰ نفر در زنجیره تولید مرغ تعدیل نیرو شدند. این یک زنگ خطر جدی برای اشتغال، معیشت و امنیت غذایی کشور است.